Jak napisać wniosek i program poszukiwań?
Jeśli chcesz intencjonalnie szukać zabytków lub po prostu chcesz mieć święty spokój i nie oglądać się wciąż za siebie podczas poszukiwań innych rzeczy, tutaj znajdziesz niezbędne informacje jak pozyskać zgodę na poszukiwania zabytków w tym zabytków archeologicznych.
Poszukiwanie zabytków w tym zabytków archeologicznych reguluje art.36, ust. Pkt 12 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz § 10 i § 19 Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Pełna dokumentacja na poszukiwania składa się z wniosku i załączników takich jak: program poszukiwań, mapa, zgody właścicieli lub zarządców nieruchomości, a także dowód opłaty skarbowej.
Brak jednego z tych elementów, lub gdy któryś z załączników albo wniosek zawiera braki formalne skutkuje wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych wniosku (na podstawie art. 64 § 2 kodeksu postępowania administracyjnego). To dobra wiadomość i oznacza, że wniosek nie zostanie od razu automatycznie odrzucony jest szansa na uzupełnienie (wyjątkiem jest sytuacja, gdy podanie nie zawiera adresu, wtedy nie zostaje ono rozpatrzone).
Do uzupełnienia braków formalnych wniosku możemy być wezwani tylko, jeśli brakuje w nim tego co określają przepisy Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauracyjnych i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań archeologicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2021 poz. 81 z późn. zm).
Przepisy określające konkretne elementy, jakie musi zawierać dokumentacja-wniosek na poszukiwania znajdziesz tutaj. Innych elementów urząd nie może wymagać, a jeśli wymaga powinieneś odmówić uzupełnienia.
Najczęstsze błędy formalne w naszej dokumentacji:
różnice pomiędzy numerami ewidencyjnymi działek, na które mamy zgodę właściciela, a tymi o które wnioskujemy,
osoba, która podpisała się pod zgodą jako właściciel nie jest jej właścicielem lub jedynym właścicielem, lub dane właściciela są mało czytelne i trudno ustalić stronę postępowania,
brak na zgodzie terminu do jakiego właściciel udostępnił teren do poszukiwań,
brak właściwej mapy spełniającej wymagania wynikające z przepisów,
brak w programie poszukiwań zakresu i sposobu prowadzenia poszukiwań.
Do najważniejszych błędów formalnych i merytorycznych należy zaliczyć program poszukiwań, w którym piszecie o badaniach i określacie takie działania, które bardziej przypominają badania archeologiczne niż poszukiwania zabytków.
ZGODA
W pierwszej kolejności musisz załatwić zgodę pisemną właściciela lub zarządcy terenu/terenów, na których chcesz prowadzić swoje poszukiwania.
Określa to następujący przepis rozporządzenia:
Ten przepis to przepis uniwersalny dla wszystkich działań wokół zabytków, na które według art.36 ust 1 ustawy należy mieć zgodę konserwatora zabytków. Z reguły o takie pozwolenia np. konserwację itp. występują właściciele, czy zarządcy tych zabytków więc wtedy przedstawiają dokument, który ich do tego uprawnia. W naszym przypadku najczęściej występujemy o poszukiwania na terenach których nie jesteśmy właścicielami, jesteśmy podmiotem, który zamierza prowadzić poszukiwania i musimy przedstawić zgodę właściciela lub zarządcy i tylko tyle urząd może od nas wymagać. W żadnym razie urząd nie może od nas wymagać dostarczania numerów ksiąg wieczystych i innych dokumentów potwierdzających prawo do dysponowania nieruchomością typu, odpisy z ksiąg wieczystych i inne. Do niedawna wiele urzędów lekceważyło przepisy w tym zakresie. Brak takich informacji nie jest jest jednak brakiem formalnym dokumentacji, należy więc odmówić uzupełnienia, a urząd nie może pozostawić wniosku bez rozpoznania.
Zgoda taka musi zawierać informację do jakich działań Cię ona upoważnia, imię, nazwisko, adres zamieszkania osoby, której wydano zgodę ( lub dane stowarzyszenia jeśli to organizacja będzie wnioskodawcą), dane ewidencyjne działki ( nr ew., obręb, gmina, powiat), data do jakiej obowiązuje zgoda( jeśli jest na czas nieokreślony to niech to będzie napisane), na koniec musi być podane imię i nazwisko a także podpis i dane adresowe właściciela, zarządcy. Jeśli nieruchomość ma kilku właścicieli najczęściej współmałżonka to wtedy on też musi zostać wpisany i potwierdzić zgodę własnym podpisem.
•Wydrukuj sobie więcej czystych formularzy i miej ze sobą gdy włóczysz się po wiejskich polach. Zawsze możesz spotkać jakiegoś kolejnego gospodarza, który również wyda Ci taką zgodę.
• W przypadku poszukiwań w lesie musisz uzyskać zgodę właściwego nadleśnictwa. Jak wygląda taka procedura dowiesz się z tematu: LASY PAŃSTWOWE.
• W przypadku gdy chcesz poszukiwać zabytków na terenach należących do urzędu miasta, gminy, możesz skorzystać z takiej formy wniosku:
• Urząd może wymagać złożenia wniosku o użyczenie gruntu. Szukaj gotowego druku na stronie Wydziałów Nieruchomości. Jeśli nie mają takiej gotowej opcji, przygotuj ją na podstawie wzoru poniżej.
Samo użyczenie takiego gruntu jest również nieodpłatne, jednak wiąże się z obciążeniem kwotą podatku od nieruchomości za okres użytkowania tej nieruchomości. ((art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych)
• Gdy uprawiasz poszukiwania wodno- plażowe przeczytaj dodatkowo temat WODA I PLAŻE
WNIOSEK
Aktualne druki wniosków a także pełne dane teleadresowe wszystkich urzędów znajdziesz w następnym temacie URZĘDY/ADRESY
Mimo, że po zgłoszonych przez PZE uwagach o błędach w tych drukach urzędu wprowadziły korekty, to nadal niektóre z nich nie są zbyt czytelne i wygodne do stosowania. Np. takie, które zostały opracowane w pdf i nie można ich edytować, a potrzebujesz większą ilość miejsca na wpisanie numerów działek, czy uzasadnienia etc.
Zachęcamy również do korzystania z druku opracowanego przez nas: w wersji z logo PZE dla naszych członków i bez logo.
Wniosek o wydanie pozwolenia na poszukiwanie zabytków zgodnie z rozporządzeniem musi zawierać:
Wnioskodawca to osoba, która składa wniosek i podpisuje wniosek. Wnioskodawca nie musi być tą samą osoba, którą wyznaczymy na kierownika poszukiwań. Jeśli wnioskodawcą jest stowarzyszenie lub inna organizacja, podpis pod wnioskiem składa przedstawiciel organizacji zgodnie ze statutem lub regulaminem.( Inną osobą składającą w imieniu wnioskodawcy wniosek może być pełnomocnik ale musi to być pełnomocnictwo potwierdzone opłatą skarbową- rzadko kiedy z tej opcji korzystamy). Musi też zawierać:
W tym przypadku mamy możliwość wyboru, czy podamy współrzędne czy numery ewidencyjne działek. Najczęściej wybieramy dane ewidencyjne działki. Wnioskowane tereny nie muszą leżeć obok siebie, mogą się znajdować od siebie w dużym oddaleniu, w sąsiedniej miejscowości, gminie, ważne żeby podlegały pod jeden Urząd. Na wniosku wypisujemy miejscowość, gminę, obręb i nr ew. działki. Informacje takie znajdziesz w Geoportalu, możesz to sprawdzić w każdej chwili rozmawiając z właścicielem nieruchomości, on może nie pamiętać w danym momencie ani obrębu ani nawet nr działki. Jak znaleźć takie ewidencyjne informacje w Geoportalu znajdziesz w temacie MAPY.
Nie ma też znaczenia, że właścicielami działek są różne osoby lub instytucje oraz obszar poszukiwań jest zróżnicowany. Możesz złożyć jeden wniosek na kilka prywatnych działek rolnych i np. oddziały leśne Lasów Państwowych, czy tereny gminne.
Należy również podać:
Tu sprawa jest oczywista. Jak napisaliśmy wcześniej wnioskodawca i kierujący poszukiwaniami to mogą być dwie różne osoby. Nie pisz na wszelki wypadek, że będziesz samodzielnie prowadził poszukiwania, wykreśl to najlepiej z druku wniosku, ponieważ nie będziesz mógł później zaprosić innych osób do poszukiwań. Pamiętaj , że do wniosku możesz też od razu dopisać osoby z którymi chcesz poszukiwać, a możesz ro zrobić później w każdej chwili, tylko wtedy za każdym razem o zmieniającym się składzie osobowym musisz powiadomić konserwatora na dwa dni przed wyjściem w teren z tymi osobami.
Takich powiadomień dokonuje się pisemnie ( nie można przez telefon), za pomocą zwykłej poczty elektronicznej urzędu, podając przy tym numer pozwolenia , którego dotyczy, lub za pomocą faksu. Nie ma obowiązku zgłaszania przez e-PUAP!
Wniosek musi zawierać:
Krótki opis, dlaczego chcesz poszukiwać. Element według nas zbędny ale niestety wymagany przepisami. Wystarczy jak napiszesz to, co potem i tak powtórzysz jeszcze w programie poszukiwań.
Np:
„Zamierzam prowadzić pooszukiwania ukrytych i porzuconych, pamiątek historycznych, zabytków (opcjonalnie- w tym zabytków archeologicznych) na terenie nieruchomości wyszczególnionych we wniosku, w terminie od – do (podać daty). Swój wniosek uzasadniam tym , że lubię poznawać w aktywny sposób historię, a pozyskane w trakcie poszukiwań zabytki mogą dostarczyć nowych i ciekawych informacji o dawnych mieszkańcach otaczających mnie terenów”.
Nie ma co prawda w przepisach ograniczeń czasowych dotyczących pozwolenia na poszukiwania jednak ze względu na dobro pozyskanych ewentualnie zabytków urzędy starają się ten czas nam ograniczać. Z naszej strony zalecamy jednak wnioskować o minimum rok poszukiwań. Krótszy okres może nie mieć sensu ze względu na to, że procedura wydawania pozwoleń w wielu urzędach jest bardzo długa i może się zdarzyć, że zbyt długo się swoim pozwoleniem nie nacieszysz.
Warto też wiedzieć, że jeżeli mamy dłuższą zgodę właściciela niż czas na jaki w pozwoleniu urząd wydał zgodę, zawsze możemy później wnioskować o przedłużenie terminu pozwolenia. Wniosek taki należy złożyć zanim nasze obecne pozwolenie wygaśnie i jest to koszt 41 zł. Wniosek o przedłużenie terminu należy złożyć odpowiednio wcześniej (najlepiej 30 dni), tak żeby urząd zdążył wydać nową decyzję.
O zmianę terminu prowadzenia poszukiwań można się oczywiście starać również wtedy, gdy zgoda właściciela wygasa wraz z pozwoleniem na poszukiwania. Zanim jednak to się stanie postaraj się o nową zgodę właściciela i dołącz ją do wniosku o przedłużenie terminu prowadzenia poszukiwań w Urzędzie
PROGRAM POSZUKIWAŃ
To jest kolejny punkt wynikający z zapisów rozporządzenia. Musimy się tłumaczyć urzędowi z rzeczy dla nas oczywistych.
Program to nasze autorskie opracowanie tego, co zamierzamy zrealizować podczas naszych poszukiwań. Nie pisz elaboratów, nie próbuj udowadniać zasięgów stanowisk archeologicznych znajdujących się w okolicy, ani przebiegu rozgrywających się w tym miejscu bitew. Nie pisz, że Twoim celem jest dokumentowanie odkryć archeologicznych. Istnieje ryzyko, że określone przez Ciebie działania zostaną potraktowane jako wykraczające poza poszukiwania zabytków i urząd może odrzucić wniosek wymagając złożenia wniosku na badania archeologiczne. ( to nowe tendencje w urzędach).Program musi jednak według przepisów zawierać takie elementy, jak zakres i sposób prowadzenia tych poszukiwań. Zakres musi określać, gdzie szukamy -pola orne, nieużytki, czy teren leśny (można podać przybliżoną wielkość obszaru poszukiwań), czego szukamy? Nie wystarczy podać że szukasz zabytków, określ w przybliżeniu, co najbardziej Cię interesuje, czy to są drobne przedmioty, monety etc. czy np. szukasz militarki, a może czołgu? Opisz też, jakiego rodzaju są to poszukiwania, inwazyjne, nieinwazyjne…Z reguły mając na myśli poszukiwania dla nas jest oczywiste, że to działania inwazyjne, ale urząd może tego nie wiedzieć, bo tak się składa, że w polskim prawie nawet na poszukiwania nieinwazyjne trzeba mieć zgodę konserwatora zabytków. Zakres wymaga również podania do jakiej głębokości zamierzamy prowadzić poszukiwania. Bez tej informacji urząd może sam ograniczyć nam głębokość poszukiwań. Należy też podać jakiego rodzaju wykopy zamierzamy robić, tzn. jak szerokie dołki i jak głębokie. Nie pozostawiaj tego przypadkowi.
Pamiętaj! Urząd w swojej ocenie Twojego wniosku jest związany żądaniem strony, jeżeli z jakiś powodów nie wyrazi w pełni zgody na Twoje działania, to musi taką decyzję uzasadnić prawnie i faktycznie.
Nie ułatwiajmy im sprawy! ( więcej na ten temat w temacie MAMY PROBLEM-URZĘDY.
W Twoim wniosku muszą się znaleźć takie elementy jak sposób prowadzenia poszukiwań, czyli jakich urządzeń do tego celu będziesz używać oraz jakimi narzędziami będziesz dokopywać się do przedmiotów, dla odróżnienia czy to będzie sprzęt tradycyjny, czy może będziesz używał koparki. Dobrze jest podać informację o zabezpieczeniu przedmiotów w oddzielnych woreczkach. Sprawozdanie z poszukiwań, planigrafia, asysta archeologa, czy promesa muzeum na przyjęcie zabytków nie są wymagane przepisami i urząd nie może tego od Ciebie wymagać!
Zalecamy jednak zadeklarować spis inwentarzowy znalezionych przedmiotów, które według was mogą być zabytkami. W przepisach ustawy o ochronie zabytków określa się to następująco: „co do których istnieje przypuszczenie, iż są zabytkami archeologicznymi” i to przypuszczenie musi się tak naprawdę pojawić w waszych głowach na podstawie posiadanej wiedzy, dotychczasowego doświadczenia lub tylko nawet podejrzenia przypuszczenia. Podobnie należałoby potraktować przedmioty co do których istnieje przypuszczenie, że są innymi zabytkami ruchomymi. Tak naprawdę inne znalezione zabytki ruchome to materia ustawy o rzeczach znalezionych, ale na ogół urzędy-choć nie wszystkie- zalecają nam rozliczać się z tych zabytków z nimi. Zalecamy uwzględniać w spisie inwentarza również inne pamiątki historyczne, które choć nie wydają nam się zabytkami chcielibyśmy mieć je w swojej kolekcji. Nie wszystkie rzeczywiście muszą się okazać zabytkami. Wtedy dobrze jest mieć na papierze, co oddaliśmy i co nam zostało zwrócone. Dobrze jest też określić swoje postępowanie w przypadku natrafienia na niewybuchy, szczątki ludzkie lub stanowiska archeologiczne.
Nie wszystko musi zostać przez nas wydobyte! Jesteśmy poszukiwaczami, a nie saperami czy archeologami.
Pamiętaj! Program poszukiwań podobnie jak sam wniosek, wnioskodawca musi podpisać własnoręcznym podpisem, lub za pośrednictwem profilu zaufanego, gdy chcemy składać wniosek przez e-PUAP.
Uwaga! Jeśli Twoim celem jest poszukiwanie pamiątek historycznych i zabytków ruchomych z nieodległej przeszłości, nie nastawiasz się na odkrycia archeologiczne, możesz skorzystać z wzoru programu poszukiwań poniżej. Działania, w których nie planujemy poszukiwań zabytku, bądź zabytków archeologicznych, w przypadku ich odkrycia należy traktować jako przypadkowe znalezienie zabytku archeologicznego, co ułatwia nam z kolei starania się o przyznanie nagrody za to odkrycie o ile dopełniliśmy obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy, warunków decyzji i własnych deklaracji zawartych w programie poszukiwań. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
MAPA
Zgodnie z przepisami wniosek musi także zawierać mapę z „zaznaczonym obszarem poszukiwań”, choć ten ostatni wymóg tak naprawdę został dopiero określony w wytycznych Generalnego Konserwatora Zabytków i próżno go szukać w ustawie czy rozporządzeniu. Według rozporządzenia do wniosku należy załączyć:
Wytyczne określają , że mapy topograficzne należy pobrać ze źródeł oficjalnych dopuszczających ich wykorzystanie w celach administracyjnych i są to Wojewódzkie Ośrodki Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, lub strona Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Rozporządzenie dopuszcza również załączenie prezentacji kartograficznej obiektów topograficznych BDOT10k. Dane takie można pobrać w tych samych ośrodkach co mapę topograficzną. Można je pobrać również samodzielnie z Geoportalu, ponieważ są to dane, które Główny Geodeta Kraju udostępnił do powszechnego użytku. Jaką mapę wybrać i w jaki sposób ją pobrać lub przygotować dowiesz się w temacie MAPY.
PODSUMOWANIE
Masz już zgody, wniosek, program, mapę i dowód opłaty administracyjnej. Dokumenty musisz podpisać i całość dostarczyć osobiście, za pomocą poczty za potwierdzeniem odbioru, lub przez platformę e-PUAP. Pamiętaj, zostawić sobie jakąś kopię dokumentów w domu. Będzie to podstawa do ewentualnej dalszej walki z urzędem, a pamięć jest zawodna. Jeśli złożyłeś wszystko zgodnie ze wskazówkami nie powinno być kłopotów. Niestety nie wszystkie urzędy działają zgodnie z przepisami i nie wszystkie darzą sympatią poszukiwaczy. Czego się spodziewać dalej, jak powinno wyglądać pozwolenie, lub jak sobie poradzić w razie kłopotów z urzędem dowiesz się w temacie MAMY PROBLEM-URZĘDY.
W razie poważniejszych problemów, pamiętaj, że pomogliśmy już wielu poszukiwaczom. Nie jesteś sam i nie bój się napisać do nas z prośbą o pomoc.
Joanna Kaferska-Kowalczyk
7 Comments
Wszystko fajnie opisane. Co do map BDL i filmiku mam problem z koordynatami gdy wpisuję współrzędne lasów państwowych w geoportalu . jakby można było to sprawdzić i podesłać rozwiązanie problemu . Pozdrawiam serdecznie.
30 października, 2021 - 6:01 pmDzięki za komentarz, powstanie drugi filmik, gdzie pokażemy szybką metodę przygotowywania map obszarów leśnych, oraz wyjaśnimy problem tych koordynatów.
2 listopada, 2021 - 11:19 amJeśli we wniosku do WKZ jest dwóch kierowników poszukiwań (głównie będą kopać razem) to na zgodzie właściciela gruntu muszą zostać obaj uwzględnieni? czy wystarczy zgoda dla jednego z nich?
4 lipca, 2022 - 11:51 amKomentarze znikają czy czekają na zatwierdzenie?
4 lipca, 2022 - 2:51 pmCzekają na zatwierdzenie. W celu szybszej reakcji i korespondencja polecam nasze forum dyskusyjne PZE na facebooku.
1 sierpnia, 2022 - 12:00 pmna zakończenie poszukiwana zgody robimy zgodnie z zaleceniami sprawozdanie i spis inwentarza – całość z fantami przekazujemy w paczce do wkz – przykładowy raport znalazłem na http://pze.org.pl/Polski_Zwiazek_Ekspolratorow/, ale przykładowy SPIS INWENTARZAo którym tu piszecie nie można nigdzie wyszukać 🙁
19 września, 2022 - 9:49 amRównież szukam takiego przykładowego spisu 😀
7 lutego, 2023 - 9:04 amComments are closed.