Wstęp

1. Jak poszukiwać-

O tym że poszukiwania z wykrywaczem metali ( i nie tylko) w pięknym kraju na Wisłą nie są prostą sprawą wiemy wszyscy.
Żyjemy w świecie fatalnych przepisów, w których samo użycie wykrywacza traktowane jest jako próba popełnienia przestępstwa poszukiwania zabytków, choć może chcesz szukać rzeczy współczesnych, złomu lub meteorytów. ( więcej na ten temat znajdziesz w dziale Policja lub Przepisy i ich interpretacje).

Art. 109c. Ustawa o ochr. zabytków i opiece nad zabytkami..

Kto bez pozwolenia albo wbrew warunkom pozwolenia poszukuje ukrytych lub porzuconych zabytków, w tym przy użyciu wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych i technicznych oraz sprzętu do nurkowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W Polsce wydawaniem pozwoleń na poszukiwania zabytków zajmują się Wojewódzkie Urzędy Ochrony Zabytków i ich oddziały, czyli Delegatury. Nie istnieje jednak żadna instytucja wydająca zgody na poszukiwania rzeczy innych niż zabytkowe. Do Ciebie należy więc decyzja czy będziesz ryzykować zderzenie z bezduszną machiną policyjną, czy złożysz do urzędu wniosek na poszukiwania zabytków, choć może wcale ich nie szukasz. Żeby siebie chronić musisz skłamać, że szukasz zabytków. Jak napiszesz, że szukasz rzeczy współczesnych to konserwator Ci nie wyda takiej zgody, ponieważ nie należy to do jego kompetencji. Z kolei bez tej zgody policja może Cię zatrzymać na 48 h, przeszukać i przesłuchać. No chyba, że z założenia szukasz zabytków to wtedy takich dylematów nie ma, choć oczywiście system wydawania pozwoleń to niepotrzebnie skomplikowana procedura, o której jeszcze sporo opowiemy .
O czego zacząć?
W pierwszej kolejności trzeba pamiętać, że niezależnie od tego czego szukamy i gdzie to robimy, musimy mieć zgodę właściciela lub zarządcy terenu, pola, łąki, lasu, wody, itd.
Szanujmy prawo własności. Niezbędna jest chociaż ustna zgoda właściciela, jeśli nie będziesz występować do WKZ z wnioskiem na poszukiwania zabytków. Jeśli jest taka możliwość warto jednak postarać się o jakąś umowę pisemną z właścicielem, jeśli poszukujesz na jego terenie jakiś/jakiejś zagubionej rzeczy, czy umawiasz się na oczyszczenie terenu z zalegającego złomu. To może uratować sytuację, gdy „zaczepi” Cię policja. Oczywiście mówimy o sytuacji, gdy rzeczywiście nie poszukujesz zabytków, a także nie masz ich w domu.

Choć w przepisach mowa jest o poszukiwaniach przy pomocy różnych urządzeń( a także i bez nich) na razie oczyszczanie zbiorników ze złomu za pomocą magnesów neodymowych nie jest jeszcze przedmiotem zbytniego zainteresowania ze strony organów ściągania.

Przykład takiej umowy- tutaj.

Warto wiedzieć, że jeśli decydujesz się poszukiwać rzeczy innych niż zabytkowe i nie zgłaszasz tego do urzędu to dobrze jest wiedzieć, czy poszukując nie naruszasz znanych stanowisk archeologicznych. Za ten brak wiedzy możesz narazić się na jeszcze większe kłopoty niż odpowiedzialność z art. 109 c. Jak szukać takich informacji, znajdziesz w temacie. – Stanowiska i inne zabytki. Tymczasem zapoznaj się z przepisem poniżej:

Art. 108. o ochr. zabyt.

Niszczenie lub uszkadzanie zabytku

1. Kto niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

3. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 polegające na zniszczeniu zabytku sąd orzeka na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków nawiązkę w wysokości do wartości zniszczonego zabytku.

4. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 polegające na uszkodzeniu zabytku sąd orzeka obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli obowiązek taki nie byłby wykonalny – nawiązkę na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków w wysokości do wartości uszkodzenia zabytku.

5. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 2 sąd może orzec na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków nawiązkę w wysokości od trzykrotnego do trzydziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia.

Z najważniejszych przepisów dotyczących poszukiwań musisz poznać jeszcze przynajmniej kilka.